Árangur ríkisstjórnarinnar metinn

Fyrir Alþingiskosningar deila stjórn og stjórnarandstaða um það hvernig stjórnin hafi staðið sig og eru innilega ósammála. Í pólitík er nefnilega venja að skilgreina hvað telst vera góður árangur eftir á. Stjórn og stjórnarandstaða skilgreina þannig árangur á þann hátt sem hentar þeim hverju sinni og munu aldrei verða sammála. Hér ætla ég að skilgreina hvað telst vera góður árangur ríkisstjórnarinnar fyrirfram.

Ég styðst við aðferðafræði sem ég kenni í meistaranámskeiðinu Mati á árangri og framkvæmd stefnu. Síðasti tíminn í því námskeiði verður 22. apríl og þá mun ég fara yfir árangurinn með nemendum.

Við framkvæmd stefnu má skilgreina tvær tegundir skýrra markmiða sem unnt er að segja til um hvort nást eða ekki. Annars vegar eru það markmið um að ljúka tilteknu verkefni fyrir tiltekinn tíma. Hins vegar eru það markmið um að tilteknir mælikvarðar taki tiltekið gildi, svokallaðir árangursmælikvarðar.

Verkefni sem ríkisstjórnin þarf að ljúka eru skilgreind af mér en byggja mest á því sem ráðherrar og ýmsir sérfræðingar hafa sagt að undanförnu. Frumskilyrði fyrir því að verkefni komist á þennan lista er að það sé hægt að skilgreina árangurinn það nákvæmlega að menn verði sammála um hvort verkinu hafi lokið með þeim árangri sem stefnt er að og fyrir tilsettan tíma. Verkefnin eru þessi:

1.     Endurnýja í bankastjórn Seðlabankans fyrir 22. apríl. Þetta er nauðsynlegt til þess að koma á trausti og trúverðugleika bæði hér heima og erlendis.

2.     Búið verði að ákveða efnahagsreikninga nýju bankanna þriggja og leysa vanda minni fjármálafyrirtækja fyrir páska. Fyrr verður ekki hægt að koma á eðlilegu fjármálakerfi.

3.     Gjaldeyrishöft verði afnumin. Þann 22. apríl verði frelsi í gjaldeyrisviðskiptum orðið jafn mikið og það var fyrir ári. (Kannski er þetta óraunhæft og í staðinn mætti þá koma: Aðgerðaáætlun til þess að aflétta gjaldeyrishöftum í samráði við Seðlabankann og AGS liggi fyrir.)

4.     Fyrir páska verði búið að samþykkja lög um greiðsluaðlögun, nauðungaruppboð og gjaldþrot.

5.     Fyrir páska verði búið að kynna tímasetta áætlun um opinberar framkvæmdir og útboð á árinu.

6.     Staðfesta ákvörðun Einars K. Guðfinnssonar um hvalveiðar fyrir 20. febrúar, en ég hef útskýrt nauðsyn þess í fyrri blogg-færslum mínum.

7.     Taka endanlega ákvörðun um framtíð St. Jósefsspítala fyrir lok febrúar.

Það er ekki auðvelt að skilgreina árangursmælikvarða fyrir ríkisstjórnina, einkum vegna þess hve stutt hún situr við völd. Hér eru skilgreindir tveir mælikvarðar:

1.     Stýrivextir. Þessi mælikvarði segir mjög mikið um hve vel ríkisstjórnin stendur sig. Ríkisstjórnin getur haft mjög mikil áhrif á stýrivexti á næstu vikum. Hún þarf m.a. að gera góðar áætlanir, taka góðar ákvarðanir og sannfæra fulltrúa AGS og Seðlabankans. Ríkisstjórnin hefur ekki sett fram tölur um hvað telst vera góður árangur en hér er tillaga sem byggir á mínu mati á því hvað er raunhæft. Það einfaldlega verður að ná stýrivöxtum niður hratt og mikið, til að lágmarka fjölda gjaldþrota, sem verða allt of mörg samt sem áður. Ef stýrivextir verða lægri en 7% þann 22. apríl þá telst árangurinn vera góður. Ef stýrivextir seðlabankans verða hærri en 10% þá er árangurinn lélegur. Ef stýrivextir eru á bilinu 7% til 10% þá telst árangurinn vera þokkalegur.

2.     Atvinnuleysi. Þessi mælikvarði er kannski hæpinn. Það er óljóst hvað ríkisstjórnin getur haft mikil áhrif á atvinnu í apríl og kannski ætti þetta frekar að vera einn af árangursmælikvörðunum fyrir næstu ríkisstjórn. Ef atvinnuleysi minnkar frá 1. til 21. apríl þá telst árangur ríkisstjórnarinnar vera góður. Ef atvinnulausum fjölgar um meira en 300 á þessu tímabili þá telst árangurinn vera lélegur. Annars er árangurinn þokkalegur.

Þann 22. apríl mun ég og nemendur mínir nota þessi verkefni og árangursmælikvarða til þess að meta árangur ríkisstjórnarinnar. Öðrum er frjálst að nota þetta að vild.